مجله اینترنتی زی‌مون

بازتاب تاریخ در ادبیات را به شکل‌های گوناگون در آثار ادبی همه ادوار می‌توان یافت. به‌نظر می‌رسد یکی از شیوه‌های معنابخشی به زندگی به‌دام‌انداختن روح زمان و ثبت آن در رویدادهایی است که هویت بشر را شکل داده‌اند. داستان‌های تاریخی، چه آن‌ها که عین واقعیت رخ‌داده را ثبت کرده‌اند و چه آن‌ها که با الهام از خیال و اسناد به‌جامانده گذشته‌ را بازنمایی کرده‌اند، بخش مهمی از ادبیات جهان را دربر می‌گیرند. در این یادداشت، ده رمان تاریخی در ادبیات جهان را معرفی کرده‌ایم. در پست‌های بعدی،‌ منتظر فهرستی از رمان‌های تاریخی ایرانی باشید.

در این قسمت از پادکست نیم‌دانگ کتاب، درباره کتاب "در فاصله دو نقطه" نوشته "ایران درودی" صحبت شده‌است.

فرانسیس بیکن، فیلسوف انگلیسی، می‌گوید: «برخی کتاب‌ها را باید چشید، برخی را بلعید و برخی را باید جوید و هضم کرد». لذت کتاب‌خوانی برای کتاب‌دوستان توصیف‌پذیر نیست. اما آیا می‌توان این لذت را سودمندتر هم کرد؟ آیا برای کتاب‌‌خواندن هم باید روشمند و خلاق بود؟ پاسخ مثبت است. کتاب‌خواندن هنر است. «کرم‌کتاب» هم که باشیم، هرگز به‌صرف روخوانی کتاب‌های بی‌شمار آدم متفکری نمی‌شویم. شما چطور کتاب می‌خوانید‌؟ برای خواندان داستان و ناداستان چه روش‌هایی به‌کار می‌گیرید؟ نوشته حاضر با مروری به کتاب «چگونه کتاب بخوانیم» نوشته مورتیمر آدلر تهیه شده. بعد از خواندن، به این فکر کنید که آیا کتاب‌های داستانی را هم می‌شود به روش تحلیل و تطبیق مطالعه کرد؟

چارلز دیکنز،‌ خالق آثار جاودانه در ادبیات داستانی، در زمان حیات خود صدها داستان کوتاه، پانزده رمان، نمایشنامه‌های فراوان و نامه‌های زیادی نوشت. درواقع می‌توان گفت جهان ادبیات وامدار چارلز دیکنز و نثر شیوای اوست. در سال‌روز تولد این نویسنده بزرگ و محبوب، چند نکته از زندگی او خواندنی است. کدام اثر دیکنز بیشترین تاثیر را بر شما داشته؟

وقتی صحبت از سبک‌های مهم ادبی چون رمانتیسیم، رئالیسم و ناتورالیسم به‌میان می‌آید، چهره‌های درخشانی از فرانسه بلافاصله در ذهن ما نقش می‌گیرند: بالزاک،‌ فلوبر و زولا. بدون‌شک کلاسیک‌های فرانسه بخش مهمی از کتابخانه ادبی ما را شکل داده‌اند. به‌راستی نمی‌شود عاشق رمان و ادبیات بود و این کتاب‌ها را نخواند. مثل همیشه می‌دانیم که فهرست‌مان تعدادی از شاهکارها را در خود ندارد. مرجع این انتخاب وب‌سایت Ranker است و البته سعی کردیم از هر نویسنده فقط یک اثر را معرفی کنیم. شما هم از منتخب‌های خود از رمان‌های فرانسوی بنویسید.

تصویر آشنایی است: پناه‌بردن به شاخه‌های بلند درختی در گوشه حیاط خانه مادربزرگ از دست سخت‌گیری‌های بزرگترها. در برگ‌های جوان زندگی آدم‌ها چنین تصویری را زیاد می‌شود دید اما از بین میلیون‌ها برگی که یک روز بخشی از خاطره درخت می‌شود، این تصویر در ذهن خلاق یک نویسنده دست‌مایه داستانی عجیب و فراواقعی برای کشف دنیای عصیانگری می‌شود. کوزیمو در کتاب بارون درخت‌نشین اثر ایتالو کالوینو، رمان‌نویس ایتالیایی، شاید همان کودک عصیانگر درون ما باشد که میل به گریز از هنجارهای دست‌وپاگیر بایدها و نبایدها دارد و دلش می‌خواهد دنیای خودش را با کشف و جست‌وجو بسازد. کتاب را خوانده‌اید؟ چقدر با کوزیمو همراه بودید؟‌ در کامنت‌ها یکی از دوستان خود را که فکر می‌کنید شخصیتی مشابه کوزیمو دارد منشن کنید.

با آزمون‌های شخصیت‌شناسی تا چه حد آشنا هستید؟ آیا می‌توانید توصیف دقیقی از ویژگی‌های شخصیتی خود ارائه دهید؟ چقدر از این آزمون‌ها در زندگی روزمره یا کار و روابط بین‌فردی و اجتماعی خود بهره می‌برید؟ آیا می‌دانید کدام یک از این آزمون‌ها علمی و کدام بی‌اعتبارند؟ حتما نام آزمون اینیاگرام را زیاد شنیده‌اید. آزمونی که سابقه تاریخی دارد و در بسیاری از محافل علمی و حوزه‌های کسب‌وکار و حتی سازمان‌های منابع انسانی مطرح شده است. با این حال عده‌ای آن را شبه‌علم می‌دانند و برخی هم بر نتایج تحقیقات رفتارشناسانه بسیاری از جنبه‌های آن را معتبر می‌دانند. تجربه خودتان را برای ما بنویسید.

در قسمت پیشین، ۱۲ کتاب محبوب و مهم ادبیات ژاپن را از فهرست گزین‌شده ۲۵ جلدی معرفی کردیم و حالا ۱۳ کتاب دیگر از ۱۳ نویسنده نامدار ژاپنی. برای ما درباره تجربه‌تان از خواندن کتاب‌های ژاپنی بنویسید.

بسیاری از ما رویای داشتن ماشین‌های کاروان داریم که با آن‌ها سفر کنیم به هرکجا که دلمان خواست، چه ایرانگردی و چه جهانگردی. از آن‌هایی که به همه‌جور امکانات زندگی از اجاق گاز و وسایل آشپزخانه گرفته تا تخت‌خواب و وسایل ماهیگیری و میز کار مجهزند. اما شاید برایتان عجیب باشد که افرادی در امریکا با همین ماشین‌ها اما از نوع لکنته و دست‌چندم زندگی فقیرانه‌ای را می‌گذرانند. برای این افراد، داشتن این کاروان‌ها و ون‌ها نه از روی تفریح و گردشگری، بلکه برای بقای حیاتشان کاربرد دارد. کتاب کوچ‌نشینان روایتی از امریکای قرن بیست‌ویکمی است از افرادی که در کاروان زندگی می‌کنند و در سراسر غرب این کشور برای درآمدی ناچیز از کارهای موقت و فصلی سفر می‌کنند. کوچ‌نشینان در فهرست بهترین کتاب‌های سال 2017 قرار گرفته و فیلم اقتباسی آن به کارگردانی کلوئی ژائو و بازی درخشان فرانسیس مک‌دورمنت در سال ۲۰۲۰ برنده شیر طلایی ونیز، گلدن گلوب و اسکار بهترین فیلم، کارگردان و بازیگر زن شد.

شاید به‌نظرتان کتابی که به نظر صاحب‌نظران ادبی «گفتمان نوشتار زنان قرن بیستم» را شکل داد اساسا به‌درد زن‌ها و نحله‌های فمینیستی می‌خورد. اما با خواندن کتاب متوجه می‌شوید که مخاطب آن نه‌فقط زنان بلکه هر مرد یا زنی است که سودای نوشتن در سر دارد و یا داشتن اتاقی خلوت می‌تواند ذهن خلاق او را پرورش دهد. اتاقی از آن خود تأملات جستارگونه ویرجینیا وولف درباره اهمیت هم‌آوایی قلم زنانه و مردانه و ضرورت پروراندن هر دوی آن‌ها در ادبیات است و در فهرست صد کتاب قرن به‌گزیده نشریه لوموند قرار دارد. امروز تولد ویرجینیا وولف است. کدام اثر او را بیشتر دوست دارید؟ آیا شما اتاقی از آن خود برای نوشتن دارید؟

خوان رولفو (1917-1986 یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان پیشرو رئالیسم جادویی در آمریکای لاتین است. نیویورک تایمز از او با عنوان یکی از شخصیت‌های جاودان یاد کرده و سوزان سونتاگ رولفو را داستان‌سرای چیره‌دست و خالق یکی از شاهکارهای قرن بیستم در ادبیات جهان می‌داند. او نویسنده‌ای است که با خلق تنها دو اثر، یک رمان و یک مجموعه داستان توانست انقلابی در ادبیات لاتین به‌پا کند. شما کدام کتاب او را خوانده‌اید؟ پدرو پالما یا دشت سوزان؟ در کامنت‌ها نام کسی را که کتاب‌های رولفو را به او پیشنهاد می‌کنید منشن کنید.

ژاپن، ژاپن عجیب، اسرارآمیز و استثنایی محبوبیت زیادی در بین فرهنگ‌دوستان و خوانندگان جدی ادبیات دارد. باید بگوییم انتخاب کتاب‌های محبوب ژاپنی، از هر منظر که انجام شود، ناگزیر به حذف برخی شاهکارهای مهم آن می‌انجامد. با این حال، در دو قسمت پیوسته، 25 اثر مهم را از ادبیات ژاپنی به‌اختصار معرفی می‌کنیم که در کنار هم، شمایل کلی را از فرهنگ و تاریخ ژاپن نشان می‌دهند. این فهرست شامل رمان‌های کلاسیک و نیز برخی از تأثیرگذارترین و انقلابی‌ترین رمان‌های امروزی است. کتاب‌ها شامل چند ناداستان، یک مانگا، یک مجموعه شعر و بقیه همه رمان هستند. منتظر قسمت دوم از فهرست انتخابی ما باشید. برای ما بنویسید که کدام یک از این کتاب‌ها را خوانده‌اید.

نویسنده جوانی در سی و یک سالگی، ناامید از انتشار کتابی که آن را شاهکار می‌داند، خود را حلق‌آویز می‌کند و تراژدی زندگی کوتاهش کامل می‌شود، بی‌خبر از اینکه ملودرام ادبی او تازه آغاز شده است. جان کندی تول، یکی از معروف‌ترین شکست‌خورده‌های تاریخ ادبیات آمریکا است که تنها رمانش، اتحادیه ابلهان، سه سال بعد از مرگش، آن‌هم در اثر تلاش پیگیر مادرش ایرنه تول منتشر شد و خیلی زود به‌عنوان اثری کلاسیک در ادبیات جایگاه خود را تثبیت کرد. خیلی‌ها معتقدند شخصیت ایگنیشس در این رمان تشابه زیادی با نویسنده جوان آن دارد. این رمان را خوانده‌اید؟ آیا با ایگنیشس همزادپنداری کردید یا از اون متنفر بودید؟‌ برای ما از تضادها و جاذبه‌های این شخصیت بنویسید.

نمی‌شود سری به یک کتاب‌فروشی بزنید و نسخه یا نسخه‌هایی از کتاب‌هایی نبینید که یک کلمه خاص روی جلد آن‌ها برق می‌زند: بی‌شعوری! بله بی‌شعوری و مشتقاتی از آن در باب شناختن بی‌شعورها، چطور بی‌شعور نباشیم و یا راهکارهای غلبه یا مقابله با بی‌شعوران. ظاهرا موضوعی است که طرفداران زیادی در بین اهل قلم و مطالعه یافته است و اسم‌بردن مصادیقی از افراد بارز بی‌شعور در جامعه بر جذابیت آن‌ها اضافه می‌کند. حالا جدا از اینکه سبزشدن انواع ترجمه‌های قلابی از کتاب پرفروش بی‌شعوری نوشته خاویر کرمنت در بازار کتاب و افست‌فروشان به کاربرد این واژه افزوده است، مترجم اصلی کتاب، محمود فرجامی، کتابی با عنوان بی‌شعوران نوشته است که به‌نوعی می‌توان آن را نمونه ایرانیزه‌شده کتاب خاویر کرمنت دانست. در اینجا ما سه کتاب دیگر را هم معرفی می‌کنیم که در بازار جهانی کتاب‌ علیه بی‌شعوری نوشته شده‌اند. و تازه این‌ها جدا از نسخه‌های دیگری است که خود خاویر کرمنت در ادامه کتاب اول خود درباره بی‌شعوری نوشته است!